Tüketici Hukuku

Tüketici Hukuku: Güncel Gelişmeler ve Uygulamalar 
Tüketici Hukuku, bireylerin ekonomik çıkarlarını korumayı hedefleyen, tüketicilerin mal ve hizmet satın alırken karşılaştığı haksız uygulamalara karşı hukuki güvence sağlayan bir hukuk dalıdır. Türkiye’de 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun (TKHK), bu alandaki temel yasal düzenlemeyi oluşturur. Gerek Yargıtay kararları gerekse mevzuat değişiklikleri ile sürekli güncellenen Tüketici Hukuku, 2024 yılında da önemli gelişmelere sahne olmuştur.

1. Tüketici Tanımı ve Koruma Alanı
TKHK'ya göre tüketici, ticari veya mesleki olmayan amaçlarla mal veya hizmet satın alan gerçek veya tüzel kişidir. Tüketici hukuku kapsamında korunan kişiler sadece bireyler değil, bazı durumlarda küçük işletmeler de olabilir. Bu durum, özellikle Yargıtay içtihatları ile genişletilen koruma alanı sayesinde mümkün olmuştur.

2. Cayma Hakkı ve E-Ticarette Gelişmeler
Elektronik ticaretin yaygınlaşması ile birlikte mesafeli satış sözleşmeleri kapsamında tüketicilere tanınan 14 günlük cayma hakkı, uygulamada oldukça önemli bir yer tutar. 2023 ve 2024 yıllarında Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan denetimlerle, cayma hakkının kısıtlandığı ya da usule aykırı şekilde kullanılamaz hale getirildiği birçok uygulama tespit edilmiş, bu alan düzenli denetim kapsamına alınmıştır.

Ayrıca, 2022 yılında yapılan düzenleme ile dijital içerik ve dijital hizmetlere ilişkin sözleşmeler de artık cayma hakkı kapsamında değerlendirilmekte olup, bu durum tüketici lehine önemli bir ilerleme sağlamıştır.

3. Ayıplı Mal ve Hizmetlerde Yeni Yargıtay Kararları
Ayıplı mal ve hizmetlere ilişkin uyuşmazlıklar, tüketici hukukunun en temel konularındandır. Yargıtay 13. Hukuk Dairesi’nin 2023/7611 E. ve 2024/2082 K. sayılı kararında, ayıplı malın iadesinde tüketiciden haksız yere “kullanım bedeli” istenemeyeceği hükme bağlanarak tüketici lehine içtihat oluşturulmuştur. Bu karar, özellikle cep telefonu ve elektronik ürünlerde sıkça yaşanan iade süreçlerinde tüketicilere önemli bir dayanak sunmaktadır.

4. Tüketici Hakem Heyetlerine Başvuru Şartları 
2023 yılı itibarıyla Tüketici Hakem Heyetlerine yapılabilecek başvurular için parasal sınır 66.000 TL olarak belirlenmiştir. Bu miktarın altındaki uyuşmazlıklar için Tüketici Hakem Heyetlerine başvuru zorunlu hale gelirken, bu sınırın üzerindeki uyuşmazlıklarda doğrudan Tüketici Mahkemelerine başvuru mümkündür. 2024 yılı başında bu sınır yeniden değerleme oranı dikkate alınarak 80.400 TL'ye çıkarılmıştır.

Tüketici Hukuku, ekonomik hayatın her alanına dokunan bir yapıya sahiptir ve bireylerin korunması açısından hayati öneme sahiptir. 2024 itibarıyla yapılan yasal değişiklikler ve yüksek yargı kararları, tüketicilerin lehine olacak şekilde uygulamaları şekillendirmektedir. Tüketicilerin haklarını bilmeleri ve hukuki yolları etkin biçimde kullanmaları, Tüketici Hukuku’nun işlerliği açısından büyük önem taşımaktadır.